Bellingcat groeit wereldwijd vanuit Nederland

Onderzoekscollectief Bellingcat ontvangt een bijdrage van 1 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij, waarmee zijn hun wereldwijde werk vanuit Nederland gaan uitbreiden. Bellingcat zoekt online naar bewijzen voor misdaden en mensenrechtenschendingen en legt deze vast. Het wereldwijde netwerk van vrijwilligers, (burger)journalisten en experts gebruikt open bronnen als basis voor hun onderzoek. Bellingcat is vooral bekend van hun onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17, de betrokkenheid van de Russische geheime dienst FSB bij de vergiftiging van oppositieleider Alexei Navalny en het gebruik van chemische wapens bij het conflict in Syrië.

bellingcat-workshop.jpg
Bellingcat workshop bij de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag Fotocredit: Wouter Stelwagen

 

“Ons onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17 en de daaropvolgende verhuizing naar Nederland zorgen ervoor dat we altijd een sterke connectie zullen hebben met de Nederlanders. Daarom zijn we ontzettend dankbaar dat we dankzij de deelnemers van de Postcode Loterij deze bijdrage mogen ontvangen”, aldus Bellingcat oprichter Eliot Higgins. Door de bijdrage van de Postcode Loterij kan Bellingcat haar onderzoeksactiviteiten en netwerk uitbreiden in Latijns-Amerika, Azië en Afrika, met een directe focus op het toepassen van opensource onderzoek in milieuproblematiek en het bevorderen van wettelijke aansprakelijkheid. Naast onderzoek naar misdaden en mensenrechtenschendingen wil de organisatie zich ook sterker gaan richten op het bestrijden van nepnieuws. Bellingcat ziet hun aanpak als een toevoeging aan de journalistiek die kan bijdragen aan een gezond informatie ecosysteem, met een kleinere rol voor desinformatie.

Dorine Manson, managing director Nationale Postcode Loterij: “Goede informatie is belangrijk voor een geïnformeerde samenleving, zeker in deze tijden waarin nepnieuws welig tiert. Onafhankelijke, kwalitatieve onderzoeksjournalistiek is daarvoor essentieel. De onderscheidende en innovatieve aanpak van Bellingcat waarbij vrijwilligers online bronnen bestuderen, is inmiddels bewezen. Onze steun aan Bellingcat zorgt ervoor dat die aanpak kan worden uitgebreid. Ik vind het geweldig dat we dankzij onze ruim 3 miljoen deelnemers dit belangrijke werk mogelijk maken.”

Opensourcemateriaal brengt aansprakelijkheid oorlogsmisdaden dichterbij
Dat opensourcemateriaal enorm potentieel heeft in het blootleggen van misstanden in relatie tot het milieu werd onlangs duidelijk door het werk van Bellingcat onderzoeker Foeke Postma. Hij doet onderzoek naar illegale handel in wilde dieren in Dubai, een lucratieve industrie die desastreus is voor het welzijn van deze dieren. Door tijgers te identificeren aan de hand van hun unieke strepen en stippen traceerde Bellingcat tijgerwelpen die illegaal werden verhandeld en werden gebruikt als attributen in Instagram fotoshoots. Van rappers, tot filmsterren, tv-presentatoren, modellen, vloggers en zelfs een Nederlandse voetballer: allemaal plaatsten ze foto’s waarin zij poseren met deze exotische dieren. 

Door de bijdrage van de Postcode Loterij kan Bellingcat zich verder verdiepen in het gebruik van open source bewijsmateriaal voor nationale en internationale rechtbanken. Open source bewijsmateriaal biedt mogelijkheden om criminelen aansprakelijk te stellen voor hun daden, met name in conflictgebieden waar het verzamelen van bewijs voor oorlogsmisdaden buitengewoon moeilijk is. Omdat open source bewijsmateriaal relatief nieuw is, bestaan er geen standaarden voor de toelaatbaarheid van dit bewijs in een rechtbank. 

Om wettelijke aansprakelijkheid te verbeteren wil Bellingcat, samen met juridische partner Global Legal Action Network (GLAN) een gestandaardiseerde methodologie ontwikkelen voor open source onderzoek en de toelaatbaarheid van dit type bewijs testen, onder meer in rechtszaken voor de Nederlandse rechter.